Page 495 - http://tvs.nlv.vn/trienlam

hiểu sâu sắc hơn về nước Mỹ và không bị choáng ngợp trước “vẻ bề ngoài” của
nước Mỹ.
Năm 1913, Nguyễn Tất Thành rời Mỹ sang Anh. Ở đây, để sinh sống, anh

đã làm những việc cực nhọc như cào tuyết, đốt lò và làm bếp cho các khách sạn
Drayton Court (Đraytơn Cơớc) và Carlton (Cáclơtơn). Nhưng đói rét, cực nhọc
không làm nhụt chí người thanh niên giàu nhiệt huyết ấy. Ngay từ những ngày
đầu tiên đến nước Anh, Nguyễn Tất Thành bắt tay ngay vào học tiếng Anh.
Hằng ngày, trước và sau giờ lao động để kiếm sống, Người miệt mài tự học rồi
dành dụm số tiền công ít ỏi của mình thuê thầy dạy tiếng Anh và việc thành thạo
tiếng Anh đã giúp Nguyễn Tất Thành có thêm một chiếc chìa khóa mở cửa kho
tàng tri thức của nhân loại và dùng làm vũ khí trong cuộc đấu tranh đầy chông
gai trên con đường muôn dặm phía trước, nhờ đó “Những năm tháng sống ở
nước Anh, Nguyễn Tất Thành đã tích lũy được thêm những hiểu biết về chế độ
chính trị của xã hội tư sản, về đấu tranh giữa giai cấp vô sản và giai cấp tư sản,
1
giữa chính quốc và thuộc địa của một nước tư bản chủ nghĩa sớm phát triển” .
Theo Tiến sĩ John Callow (Giôn Calâu), Giám đốc Thư viện Tưởng niệm Các
Mác, Vương quốc Anh, “có thể chính trong thời gian ở Luân Đôn, lần đầu tiên
Hồ Chí Minh đã đọc các tác phẩm của Các Mác và Phriđơrich Ăngghen. Các tác
phẩm này được Twentieth Century Press - cơ quan xuất bản của Đảng Dân chủ
xã hội Anh, đặt trụ sở tại tòa nhà Clerkenwell Green ở Luân Đôn - xuất bản
thành những cuốn sách giá rẻ. Ngày nay, tòa nhà này trở thành Thư viện Tưởng
niệm C.Mác và có một bức chân dung của Hồ Chí Minh được treo hành lang
bên ngoài căn phòng nơi V.I.Lênin từng ngồi làm việc vào những năm 1902-
1903. Tấm chân dung ấy của Hồ Chí Minh là bằng chứng về mối liên hệ giữa
2
nhà xuất bản và vị khách nổi tiếng của mình” . Những suy đoán của John
Callow hoàn toàn có cơ sở, bởi cuối năm 1917 khi trở lại Pháp, Nguyễn Tất
Thành-Nguyễn Ái Quốc không chỉ học hỏi lí luận mà đã chủ động viết báo,
tham gia những buổi diễn thuyết tại Paris. Tinh thần yêu nước, thương dân ở
Người có những chuyển biến mới, sự đồng cảm với đồng bào mình đã được
nâng lên thành sự đồng cảm với những người nghèo khổ, những dân tộc cùng
cảnh ngộ, hiểu rõ được bản chất của chủ nghĩa thực dân đế quốc. Nguyễn Tất
Thành đã tự rút ra kết luận quan trọng: ở đâu bọn đế quốc, thực dân cũng tàn
bạo, độc ác; ở đâu những người lao động cũng bị bóc lột, áp bức nặng nề và “…
dù màu da có khác nhau, trên đời này chỉ có hai giống người: giống người bóc
3
lột và giống người bị bóc lột” . Nhận thức cơ bản này sẽ là cơ sở phát triển quan
điểm đúng đắn của Người về bạn, thù và sớm hình thành tư tưởng kết hợp chủ
__________
1. Song Thành, Hồ Chí Minh Tiểu sử, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2018, tr. 61.
2. John Callow, “Tiếng sấm mùa xuân”: Hồ Chí Minh, chủ nghĩa Mác và nghệ thuật thực tiễn,
theo website www.tulieuvankien.dangcongsan.vn, ngày 18/9/2015.
3. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t. 1, tr. 287.

493