Page 504 - http://tvs.nlv.vn/trienlam

ĐẠI TƯỚNG, TỔNG TƯ LỆNH VÕ NGUYÊN GIÁP - MỘT T I NĂNG QUÂN SỰ XUẤT CHÚNG...

dân chủ, đòi đại xá chính trị phạm, ủng hộ Mặt trận Bình dân Pháp và tập
hợp nguyện vọng của các tầng lớp nhân dân cho phái đoàn điều tra của

Chính phủ Pháp do Godart dẫn đầu sắp sang Đông Dương. Báo ra được 5
số thì bị nhà cầm quyền thực dân bắt đóng cửa. Tuy vậy, Hồn trẻ tập mới
đã trở thành tiếng chuông báo hiệu phong trào hoạt động báo chí công khai

của Mặt trận Dân chủ.
Bằng sự nhạy cảm với thời cuộc, ngay sau đó, Võ Nguyên Giáp lại
chuyển sang làm báo tiếng Pháp, vì theo đạo luật của chính quyền thực dân,
ra báo tiếng Pháp chỉ phải nộp tờ khai, còn ra báo tiếng Việt thì phải qua

nhiều thủ tục phiền phức kéo dài. Võ Nguyên Giáp đã cộng tác với Nguyễn
Thế Rục, Đặng Xuân Khu và một số đồng chí khác quyết định cho ra tờ báo
tiếng Pháp lấy tên Le Travail (Lao động), báo ra số đầu vào ngày 16/9/1936.

Võ Nguyên Giáp trở thành biên tập viên chính của tờ báo và được phân
công viết khá nhiều đề tài: cổ vũ Đông Dương đại hội, Mặt trận Dân chủ,
thời sự quốc tế, đời sống nông dân, những cuộc bãi công của thợ xẻ, thợ giày,
thợ mỏ... Những bài báo này đã gây được sự chú ý của dư luận trong nước và

cả ở Pháp, tạo nên sự ủng hộ cho cuộc đấu tranh của công nhân.
Viết về chủ đề người công nhân, đồng chí Võ Nguyên Giáp còn có 5 bài
đăng trên 5 số báo Le Travail. Tiêu biểu nhất là bài phóng sự “Về cuộc đình

công của 6.000 công nhân mỏ Cẩm Phả”, số 10, ngày 20/11/1936; bài “Những
bài học của một cuộc đình công thắng lợi chia vui cùng công nhân vùng mỏ
Cẩm Phả cũng như giai cấp công nhân Việt Nam”, số 11, ngày 27/11/1936...
Dưới ngòi bút của Võ Nguyên Giáp, cuộc sống khổ cực, tình trạng bị bóc lột
đối với công nhân khu mỏ, điều kiện và thời gian làm việc quá khắc nghiệt

của người công nhân... được hiện lên rõ nét và chân thực. Qua các bài viết,
đồng chí Võ Nguyên Giáp còn rút ra những bài học về năng lực tổ chức và
lãnh đạo của công nhân, công tác tuyên truyền, cổ động, ý thức giác ngộ và

tinh thần đoàn kết, phương pháp đấu tranh...
Le Travail, số 8, ngày 6/11/1936 đăng bài của đồng chí Võ Nguyên Giáp
có tiêu đề “Báo Le Travail tại những nơi bị lụt” là thiên phóng sự điều tra về
nông thôn và nông dân ở các vùng lũ lụt thuộc đồng bằng Bắc Bộ, phơi bày

tình trạng bần cùng, bế tắc, cuộc sống lam lũ, vất vả của người dân, đặc biệt
của những người nông dân vùng lũ lụt, phản ánh những tác hại ghê gớm của
lũ lụt, đồng thời đề nghị các phương án phòng lụt. Viết về chủ đề người nông

502