Page 121 - http://tvs.vsl.vn/trienlam
P. 121
lão, "sống lâu lên lão làng" những người được tổ Người Việt có câu, kính lão đắc thọ - phương
chức Yến lão là rất vinh dự. châm xử thế của con cháu đối với cha ông.
Khi làng mở hội, các quan lão tụ hội ở đình, ở Thời nào, các cụ già cũng được coi là những cố
chùa rồi làng mang cờ quạt đến rước. Những làng vấn sáng suốt cho làng nước trong những công
trù phú thường sắm đủ võng lọng để rước lão. Lão việc hằng ngày cũng như những việc trọng đại
100 tuổi đi võng điều che bốn lọng xanh, lão 90 của quốc gia. Hội nghị Diên Hồng năm 1284 với
tuổi võng điều che hai lọng xanh, lão 80 tuổi võng câu nói "Đánh" của các bô lão chính là ý chí, là
xanh đòn cong một lọng. Lão 70 tuổi võng xanh điểm tựa cho vua Trần Thánh Tông trong giây
đòn ống một lọng. Trai tráng khiêng võng đầu đội phút quyết định vận mệnh của Tổ quốc.
nón dấu, mặc áo nẹp. Đám rước được tổ chức rất Kính trọng và nghe theo người trên, người cao
trọng thể. tuổi không chỉ là đạo đức mà còn là phương châm
Tại đình làng, ở giữa thiết lập bàn thờ tiên lão, xử thế của người Việt. Trong gia đình là cha mẹ,
các quan lão ngồi hai gian bên theo thứ bậc tuổi.
ra ngoài đời là người thầy; đó là tất cả những
Tuỳ theo lệ làng, người cao tuổi được ngồi một
người phải được kính trọng. Dân tộc Việt vốn có
mình chiếu nhất. Tế lão cũng đủ nghi thức như tế
truyền thống tôn sư trọng đạo. Người thầy là
thần; có ba tuần rượu, văn tế, văn chúc thọ, có
người tiêu biểu cho tầng lớp trí thức tiên tiến được
ban tư văn hành lễ và có phường bát âm tấu nhạc.
toàn thể xã hội công nhận. Người Việt có câu "Bán
Các quan lão sẽ ngồi trước các mâm cỗ, chỉ uống
tự vi sư" có nghĩa là: nửa chữ cũng là thầy. Hoặc
rượu suông và chứng kiến cuộc lễ, nghe văn tế,
"Không thầy đố mày làm nên". Đối với người thầy,
văn chúc thọ. Sau lễ tế, các cụ sẽ được mang các
trò bao giờ cũng phải có lòng kính trọng và biết
mâm cỗ kia về. Cỗ Yến lão thường hậu cả về lượng
ơn. Ngày xưa, vào các ngày lễ tết, cha mẹ học trò
và chất; mỗi cỗ gồm hai bánh dày, hai bánh
thường chuẩn bị lễ tết đến thầy. Lễ ít hay nhiều
chưng, giò nem và các thứ bánh khác.
tuỳ tâm và tuỳ hoàn cảnh môn sinh. Giàu thì
Cụ ngồi chiếu nhất được biếu cả mâm cỗ. Chiếu
nhì có hai cụ ngồi thì mỗi cụ được biếu nửa mâm thúng gạo nếp, bộ quần áo; nghèo thì be rượu, cơi
cỗ. Cỗ dưới đồng hạng, cứ bốn cụ một cỗ. trầu. Các môn sinh trong cùng một lớp thường lập
Mỹ tục Yến lão do đạo hiếu mà ra; nó có ý hội đồng môn, bầu ra trưởng tràng, giám tràng và
nghĩa rất sâu sắc về sự kính trọng trong ứng xử cán tràng. Hội đồng môn có nhiệm vụ vận động
cộng đồng của người Việt đối với bậc cao tuổi. các gia đình môn sinh đóng góp tiền của để mua
119 120
