Page 250 - http://tvs.nlv.vn/trienlam

thành hoang mạc. Các trang trại đều bị tàn phá, mọi sự sống bị cướp đi và triệt
1
tiêu” .Cũng như vậy, “những tỉnh giàu có đông dân cư bậc nhất của châu Phi bị
2
biến thành những hoang mạc tuyệt sinh trong vòng 15 năm” . Tham gia vào
công cuộc khai thác này ở châu Phi, theo Nguyễn Ái Quốc đó không chỉ là
những chủ tư bản giàu có mà còn là những người lãnh đạo cao nhất trong các
chính quyền châu Âu. “Vua Bỉ Lêôpôn là Chủ tịch các công ty Bỉ ở Cônggô,
con rể của vua Êđua nước Anh, chính bản thân ông ta và nhiều hoàng thân quý
tộc đã tham gia trong việc bóc lột thuộc địa. Kể cả Nữ hoàng Víctoria cũng
3
không coi khinh việc này” . Đặc biệt hơn cả, để thâu tóm một cách tận cùng nhất
những nguồn tài nguyên ở châu Phi, thực dân phương Tây đã không từ bỏ một
thủ đoạn nào, “những biện pháp bỉ ổi nhất đã được sử dụng: chẳng hạn, muối là
thứ vật dụng cần thiết đầu tiên, các công ty đã chưng thu hết, thâu tóm vào tay
mình và chỉ bán cho những người da đen thuộc địa ở châu Phi nào giao nộp cho
4
họ số lượng cao su đòi hỏi” .
2. Tình cảnh nhân dân châu Phi
Dưới những chính sách tàn bạo của chủ nghĩa thực dân phương Tây thì tình

cảnh của nhân dân châu Phi cũng được Nguyễn Ái Quốc tái hiện một cách chân
thực trong những tác phẩm của mình.
Trước tiên đó là cảnh giết người dã man. Để đẩy mạnh chính sách buôn

nô lệ, bắt lính và cưỡng ép lao động, chính quyền thuộc địa đã áp dụng những
cách thức vô cùng hà khắc và tàn bạo, đi liền với đó là sự tàn sát dã man đối
với sự chống đối, phản kháng và trốn tránh của người châu Phi. Trong Bài phát
biểu tại phiên họp thứ 25 Đại hội lần thứ V Quốc tế Cộng sản tại Liên Xô,
ngày 3/7/1924, Nguyễn Ái Quốc đã vạch trần tội ác của thực dân phương Tây
tại châu Phi: “Một phương pháp khác là bắt ông già, phụ nữ và trẻ con làm con
tin. Chúng giữ những người này trong những căn nhà chật chội, đối xử tàn tệ,
hành hạ họ, bắt nhịn đói và nhiều khi giết họ nữa. Ở một vài địa phương, số

người bị bắt làm con tin thường xuyên lại nhiều bằng số người làm việc để đề
5
phòng mọi mưu toan của những người làm việc tìm cách chạy trốn” .Ngoài ra,
“nếu một vài bộ lạc trốn vào rừng và tránh được ách bóc lột của bọn chủ đồn
điền thì họ phải sống chẳng khác gì thú vật, họ ăn rễ củ và lá cây, chết vì sốt
rét, vì khí hậu. Trong lúc ấy thì bọn chủ da trắng tàn phá đồng ruộng và làng

__________
1. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t. 2, tr. 411.
2. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t. 2, tr. 411.
3. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t. 2, tr. 410.
4. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t. 2, tr. 408.
5. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t. 1, tr. 309.

248