Page 327 - http://tvs.nlv.vn/trienlam

cách, trong đó có tinh thần tự học của Người. Lớn lên trong sự giáo dục của
một gia đình Nho học, lại sống tại vùng quê giàu truyền thống văn hóa, bà

Hoàng Thị Loan là người phụ nữ nhân hậu, hết lòng vì chồng, vì con. Bà đã
dành nhiều tâm sức, tình yêu thương để truyền dạy cho các con những hiểu biết
ban đầu về cuộc sống, về tình yêu lao động, biết làm những việc phù hợp với
sức lực và lứa tuổi một cách say mê, chịu khó, sáng tạo. Khi ông Nguyễn Sinh
Sắc lên Huế tu học, bà Hoàng Thị Loan đã gửi con gái đầu lòng Nguyễn Thị
Thanh mới 11 tuổi ở lại quê nhà, rồi đưa hai con trai là Nguyễn Sinh Khiêm (7
tuổi) và Nguyễn Sinh Cung (5 tuổi) gồng gánh theo chồng vào Huế hỗ trợ cho
chồng. Hình ảnh người vợ chân đi dép mo cau, vai quẩy đôi gánh, một bên là
con nhỏ, một bên là cả gia tài mang theo, vượt qua chặng đường dài vào Huế
giữa những cơn mưa rào, giữa những ngày nắng gắt không bao giờ phai mờ

trong tâm trí của Nguyễn Sinh Sắc. Khi ở Huế, bà tảo tần làm nhiều nghề khác
1
nhau để nuôi gia đình .
Hoàn cảnh gia đình và tính tự lập từ nhỏ
Thuở thiếu thời, Nguyễn Sinh Cung phải trải qua những ký ức buồn khi
bà Hoàng Thị Loan ốm rồi qua đời ở Huế. Khi đó ông Nguyễn Sinh Sắc đang

tham gia tổ chức kỳ thi Hương khoa Canh Tý tại Thanh Hóa. Mới mười tuổi
đầu, Nguyễn Sinh Cung chít vành khăn tang trắng một mình lo tang cho mẹ
và bế em Nguyễn Sinh Xin đón Tết trong cảnh đại bất hạnh: mất mẹ, vắng
cha, vắng chị, vắng anh. Đó là những ngày tháng vô cùng đau buồn mà không
bao giờ Nguyễn Sinh Cung có thể quên được. Nhưng cũng từ chính hoàn
cảnh khốn cùng như vậy đã tôi luyện nên một Nguyễn Tất Thành rắn rỏi, kiên
cường, không ngại khó, ngại khổ để vượt lên hoàn cảnh bằng những nỗ lực
của tinh thần tự học, tự trưởng thành.

Vào thời điểm trước khi ra đi tìm đường cứu nước, trả lời người bạn về
việc lấy tiền đâu để đi, Nguyễn Tất Thành đã giơ hai bàn tay và nói: “- Đây,
tiền đây. - Chúng ta sẽ làm việc, chúng ta sẽ làm bất cứ việc gì mà sống và để
đi”. Tuy lúc đầu anh Lê đồng ý nhưng sau đó không đủ can đảm để giữ lời
hứa. Mặc dù còn lại một mình, cũng sợ những lúc ốm đau, bệnh tật, nguy
hiểm nơi đất khách quê người có thể xảy ra nhưng Nguyễn Tất Thành vẫn
quyết định ra đi tìm đường cứu nước.

Có thể nói, bản tính can trường của người dân xứ Nghệ, lòng quyết tâm với
lý tưởng yêu nước cao đẹp được truyền thụ từ cha, nhân cách tự lập, tinh thần
lao động cần mẫn từ mẹ và trái tim sôi nổi, nhiệt huyết của tuổi trẻ đã thôi thúc
bước chân người thanh niên yêu nước. Cũng từ đây, Nguyễn Tất Thành bước
vào chặng đường mới vừa làm, vừa học với nhiều nghề khác nhau và đi khắp

__________
1. Người mẹ vĩ đại của Chủ tịch Hồ Chí Minh, theo website phunuvietnam.vn.

325