Page 368 - http://tvs.nlv.vn/trienlam
P. 368
13 của Liên đoàn các hiệp hội vùng Seine của Đảng Xã hội, đồng thời cũng là
1
đại diện cho “Nhóm xã hội chủ nghĩa của Đông Dương” .
Trong hội trường Đại hội, các đại biểu ngồi theo khuynh hướng chính trị.
Những người cùng quan điểm ngồi cạnh nhau. Nguyễn Ái Quốc ngồi dãy ghế
thứ hai phía trái (nhìn từ Đoàn Chủ tịch xuống), cạnh Paul Vaillant Couturier và
2
những người thuộc phe tả .
Tại phiên họp buổi chiều, sau lời mời của Chủ tịch Đại hội, Nguyễn Ái
Quốc với tư cách là đại biểu Đông Dương đã phát biểu ý kiến. Trong lời phát
biểu, Nguyễn Ái Quốc lên án chủ nghĩa đế quốc Pháp vì lợi ích, đã dùng lưỡi lê
chinh phục Đông Dương và trong suốt nửa thế kỷ qua, nhân dân Đông Dương
không những bị áp bức và bóc lột một cách nhục nhã mà còn bị hành hạ và đầu
độc một cách thê thảm. Nguyễn Ái Quốc tố cáo những sự tàn bạo mà thực dân
Pháp đã gây ra ở Đông Dương, và cho rằng “Đảng Xã hội cần phải hoạt động
một cách thiết thực để ủng hộ những người bản xứ bị áp bức”, rằng “Đảng phải
tuyên truyền chủ nghĩa xã hội trong tất cả các nước thuộc địa... đánh giá đúng
tầm quan trọng của vấn đề thuộc địa...”. Nguyễn Ái Quốc đã kết thúc bài phát
biểu được Đại hội nhiệt liệt hoan nghênh bằng lời kêu gọi thống thiết: “Nhân
danh toàn thể loài người, nhân danh tất cả các đảng viên xã hội, cả phái hữu lẫn
3
phái tả, chúng tôi kêu gọi: Các đồng chí, hãy cứu chúng tôi!” .
22 giờ ngày 29/12/1920, Đại hội Tours tiến hành bỏ phiếu quyết định việc
Đảng ở lại Quốc tế II hay gia nhập Quốc tế III. Nguyễn Ái Quốc đã bỏ phiếu
tán thành tham gia Quốc tế III (Quốc tế Cộng sản). Sau cuộc bỏ phiếu, cô Rose,
người ghi biên bản đại hội, hỏi Nguyễn Ái Quốc: “Tại sao đồng chí lại bỏ
phiếu cho Quốc tế III?”; Nguyễn Ái Quốc trả lời: “Rất đơn giản. Tôi không
hiểu chị nói thế nào là chiến lược, chiến thuật vô sản và nhiều điểm khác.
Nhưng tôi hiểu rõ một điều: Quốc tế Đệ tam rất chú ý đến vấn đề giải phóng
thuộc địa. Đệ tam Quốc tế nói sẽ giúp đỡ các dân tộc bị áp bức giành lại tự do
và độc lập của họ. Còn Đệ nhị Quốc tế không hề nhắc đến vận mệnh của các
thuộc địa. Vì vậy tôi đã bỏ phiếu tán thành Đệ tam Quốc tế. Tự do cho đồng
bào tôi, độc lập cho Tổ quốc tôi, đấy là tất cả những điều tôi muốn, đấy là tất
4
cả những điều tôi hiểu” .
Sự hiện diện của một đại biểu Đông Dương tại một diễn đàn chính trị lớn
của nước Pháp đã gây được sự chú ý của báo giới Pháp. Tờ L’Humanité tường
thuật: “Tiếp theo là đại biểu từ Đông Dương, được Đại hội hoan nghênh bằng
__________
1. Alain Ruscio, Ho Chi Minh - Écrits et combats, Sđd, tr. 65.
2. Hồ Chí Minh - Biên niên tiểu sử, Sđd, t. 1, tr. 84.
3. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t. 1, tr. 34-36.
4. Trần Dân Tiên, Những mẩu chuyện về đời hoạt động của Hồ Chủ tịch, Sđd, tr. 54-55.
366
