Page 391 - http://tvs.nlv.vn/trienlam

Vấn đề mấu chốt nhất, luôn canh cánh trong tâm trí của ông là: “vậy thì cái

quốc tế nào bênh vực nhân dân các nước thuộc địa?”; “Trong một cuộc họp, tôi
đã nêu câu hỏi ấy lên, câu hỏi quan trọng nhất đối với tôi. Có mấy đồng chí đã
trả lời: Đó là Quốc tế thứ ba, chứ không phải Quốc tế thứ hai. Và một đồng chí
đã đưa cho tôi đọc Luận cương của Lênin về các vấn đề dân tộc và thuộc địa
1
đăng trên báo Nhân đạo” .
Với động cơ rất rõ ràng là: đọc để tìm ra câu trả lời cho “câu hỏi quan trọng
nhất” của mình, nhưng việc tiếp nhận và hiểu rõ Luận cương của Lênin với

Nguyễn Ái Quốc ở vào thời điểm tháng 7/1920 vẫn không dễ dàng, bởi “những
chữ chính trị khó hiểu”. “Nhưng cứ đọc đi đọc lại nhiều lần, cuối cùng tôi cũng
hiểu được phần chính. Luận cương của Lênin làm tôi cảm động, phấn khởi, sáng
tỏ, tin tưởng biết bao! Tôi vui mừng đến phát khóc lên.” Từ đó, Nguyễn Ái
2
Quốc “hoàn toàn tin theo Lênin, tin theo Quốc tế thứ ba” .

4. Nguyễn Ái Quốc tham dự Đại hội Tours và trở thành đảng viên
đảng cộng sản

Tương tự như hầu hết các đảng xã hội chủ nghĩa khác ở các nước tư bản
phát triển sau Chiến tranh thế giới thứ I, dưới tác động của thắng lợi của Cách
mạng Tháng Mười Nga, Đảng Xã hội Pháp - một trong những chính đảng lớn,
có lịch sử lâu đời nhất ở Pháp, lại một lần nữa bị phân liệt sâu sắc. Cánh tả của
đảng ngày càng lớn mạnh, ủng hộ Lênin và con đường cách mạng vô sản của
Cách mạng Tháng Mười Nga, trong khi phái hữu thì kiên trì với đường lối chính

trị ôn hòa của Quốc tế thứ II. Trong nội bộ đảng, từ các chi bộ cho tới cấp trung
ương diễn ra quá trình đấu tranh chính trị gay gắt, kéo dài: rời bỏ hay không rời
bỏ Quốc tế thứ II; Ủng hộ hay không ủng hộ Lênin và con đường cách mạng
tháng Mười Nga? Có gia nhập Quốc tế thứ III hay không…
Đầu năm 1920, Đảng Xã hội Pháp đã họp Hội nghị đặc biệt ở Strasbourg

để giải quyết các vấn đề trên, nhưng thất bại, do phái tả của đảng vừa muốn rời
khỏi Quốc tế II, nhưng lại chưa tán thành gia nhập Quốc tế III. Cuộc tranh đấu
vẫn tiếp tục kéo dài suốt năm 1920. Khi đó Nguyễn Ái Quốc đã trở thành đảng
viên của Đảng Xã hội Pháp và tham gia rất tích cực các cuộc thảo luận tại các
chi bộ đảng. Tuy vậy, chính bản thân Người cũng không biết nên ủng hộ phái
nào, nhóm nào, vì hầu như trong các cuộc luận chiến như vũ bão của các nhà

lãnh đạo đảng, không một ai tuyên bố dứt khoát, rõ ràng về thái độ của họ đối
với vấn đề giải phóng các dân tộc bị áp bức ở các thuộc địa.
Chỉ sau khi đọc và lĩnh hội được bản Luận cương của Lênin, lúc đó

__________
1. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t. 10, tr. 127.
2. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t. 10, tr. 127.

389